Sekwencje
Wreszcie sekwencje te docierają do kory słuchowej płata skroniowego. Na określone częstotliwości reagują różne komórki. Położone obok siebie mają zazębiające się krzywe strojenia (profile wrażliwości na częstotliwość). W rezultacie, ponieważ sąsiadujące ze sobą komórki są nastrojone na podobne częstotliwości, na powierzchni kory słuchowej tworzy się „mapa częstotliwości”. Sam odbiór muzyki jest jednak bardziej złożony. Muzyka to sekwencja dźwięków, a jej percepcja polega na spostrzeganiu relacji pomiędzy nimi. W przetwarzanie różnych aspektów muzyki włączonych jest wiele obszarów mózgu. Weźmy na przykład dźwięk, który ma zarówno określoną częstotliwość, jak i głośność. Kiedyś badacze przypuszczali, że wykrycie danej częstotliwości zawsze wywołuje takie same reakcje komórek, które są na nią nastrojone. Jednak w drugiej połowie lat osiemdziesiątych, gdy wspólnie z Thomasem M. McKenną pracowałem w moim laboratorium w University of California w Irvine, zakwestionowaliśmy ten pogląd, zbadawszy kontur melodii, czyli wzór wznoszenia się i opadania linii melodycznej, który stanowi podstawę każdej melodii.
Napisaliśmy melodie składające się z tych samych pięciu dźwięków, ale różniące się konturem, i rejestrowaliśmy reakcje pojedynczych neuronów w korze słuchowej kotów. Okazało się, że reakcje komórek różniły się w zależności od konturu. Zależały od umiejscowienia danego dźwięku w melodii. Komórki mogą silniej reagować na dźwięk poprzedzany przez inne niż na dźwięk rozpoczynający sekwencję. Ponadto reagują na ten sam dźwięk inaczej, gdy jest on elementem konturu wznoszącego się (dźwięki coraz wyższe), a inaczej, kiedy wchodzi w skład konturu opadającego lub mieszanego. Wyniki te pokazują, że przebieg melodii ma duże znaczenie przetwarzanie słuchowe nie polega na prostym odwzorowaniu dźwięku jak w telefonie czy zestawie hifi. Choć większość badań koncentruje się na melodii, rytm (względny czas trwania dźwięków i odstępów między nimi), harmonia (wzajemna relacja wysokości co najmniej dwóch równocześnie brzmiących tonów) i barwa dźwięku (charakterystyczna różnica w brzmieniu tego samego tonu wytwarzanego przez dwa różne instrumenty) także są obiektem naukowych dociekań.
Wyniki wielu badań nad rytmem sugerują, że jedna z półkul mózgu jest bardziej zaangażowana w jego przetwarzanie, nie są jednak zgodne, która. Problem polega na tym, że różne zadania, a nawet różne bodźce muzyczne mogą wymagać innego sposobu przetwarzania. Wszystko wskazuje na to, że lewy piat skroniowy przetwarza bodźce krótsze niż prawy, jest więc aktywizowany w większym stopniu, kiedy słuchacz próbuje rozpoznać rytm na podstawie krótszych dźwięków. Sytuacja jest jaśniejsza w przypadku harmonii. W badaniach z użyciem technik neuroobrazowania kory mózgu stwierdzono większą aktywację obszarów słuchowych prawego płata skroniowego, kiedy badani koncentrowali się na harmonii. Także barwę dźwięku „przypisano” korze słuchowej w prawej półkuli. Pacjenci, którym usunięto płat skroniowy (aby powstrzymać napady padaczki), nie potrafią rozróżniać barwy dźwięków tylko wtedy, gdy operacja dotyczyła prawej półkuli. Zresztą to właśnie prawy płat skroniowy jest aktywny, kiedy zdrowi badani rozróżniają barwy dźwięków.
Tagi: dźwięk,melodia,słuch | Lista plików strony